Trí tuệ nhân tạo (AI) đang trở thành một trong những "yếu tố thay đổi cuộc chơi" lớn nhất của thế kỷ 21, nhưng nó cũng đang đặt ra những thách thức chưa từng có đối với hệ thống năng lượng toàn cầu.
Nhu cầu năng lượng khổng lồ từ các trung tâm dữ liệu hỗ trợ AI, cùng với tác động kép của nó đối với quá trình khử carbon, đang khiến các nhà hoạch định chính sách và nhà đầu tư đau đầu tìm cách cân bằng giữa phát triển công nghệ và bảo vệ môi trường.
"Khoảng cách giữa nhu cầu năng lượng AI đang đòi hỏi và những gì các lưới điện hiện tại trên toàn cầu có thể đáp ứng là quá lớn và sẽ không thể được lấp đầy trong suốt cuộc đời chúng ta", ông Dave Stangis, giám đốc chiến lược phát triển bền vững tại Apollo Global Management Inc., nói với Bloomberg.
Ảnh minh họa.
Các trung tâm dữ liệu, vốn là xương sống của các ứng dụng AI, tiêu thụ một lượng điện năng khổng lồ, vượt xa khả năng sản xuất và truyền tải của các hệ thống lưới điện hiện nay. Điều này buộc thế giới phải chạy đua để tăng cường sản xuất năng lượng bằng mọi cách có thể.
Sự bùng nổ của AI đã dẫn đến một cách tiếp cận "tất cả cùng lúc" trong đầu tư năng lượng. Các nguồn năng lượng sạch như địa nhiệt, năng lượng thủy triều, và thậm chí là năng lượng hạt nhân tiên tiến đang nhận được sự quan tâm mới.
Tuy nhiên, điều đáng lo ngại là sự hồi sinh của các dự án nhiên liệu hóa thạch, bao gồm cả việc đưa các nhà máy điện chạy bằng than hoặc khí đốt đã lên kế hoạch đóng cửa trở lại hoạt động, hoặc đẩy nhanh tiến độ xây dựng các nhà máy mới. Điều này đặt ra một mối đe dọa trực tiếp đến các mục tiêu khử carbon toàn cầu.
Nhưng ngay cả khi công suất điện được gấp rút bổ sung, vẫn có lý do để lo ngại nghiêm trọng về việc liệu các lưới điện có thể đáp ứng được nhu cầu tăng vọt đang nhanh chóng diễn ra hay không. Điều này đang làm lộ rõ những điểm yếu của hạ tầng lưới điện.
Nhiều quốc gia như Ireland, Ả Rập Xê Út và Malaysia đang đối mặt với những thách thức lớn khi nhu cầu năng lượng từ các trung tâm dữ liệu vượt xa kế hoạch mở rộng năng lượng của họ.
Tại Mỹ, tác giả Haley Zaremba cho biết trên Oil Price, một nghiên cứu gần đây cảnh báo rằng, chi phí năng lượng cho người tiêu dùng có thể tăng tới 70% nếu chính phủ không đầu tư hàng tỷ USD vào sản xuất và truyền tải điện trong vài năm tới.
Mặc dù AI đang đặt ra những thách thức lớn cho hệ thống năng lượng và mục tiêu khử carbon, nó cũng có tiềm năng trở thành một phần của giải pháp.
Một số chuyên gia cho rằng nỗi lo về mức tiêu thụ năng lượng của các trung tâm dữ liệu có thể bị phóng đại.
Khi AI trở nên tiên tiến hơn, nó có thể mang lại hiệu quả vượt trội trong nhiều lĩnh vực, từ chuỗi giá trị vật liệu đến công nghệ sinh học, bằng cách tìm ra các giải pháp tiết kiệm năng lượng mà con người khó có thể phát hiện.
Các mô hình AI tiên tiến có thể giúp tối ưu hóa các ngành công nghiệp tiêu tốn nhiều năng lượng, biến AI thành một công cụ tiết kiệm năng lượng ròng trong dài hạn.
Minh Đức (Theo Bloomberg, Oil Price)
